een ambt of waardigheid verhoogd te krijgen. Daardoor kon dan niet zelden een onberekenbaar onheil veroorzaakt worden. Om dit alles niet zo vreemd, doch zelfs natuurlijk te vinden, bedenke men hoe er te werk gegaan wordt, wanneer men bomen en schappenkudden wil veredelen. Men ent geen wilde scheuten op edele stammen; men vermengt geen grofwollige met zachtwollige of fijnhuidige schapen. Een zorgzaam tuinier of veefokker zendt dikwijls zijn vertrouwdste knecht ver in den vreemde, om daar een edeler soort van planten of dieren te halen. Zo zien wij in de H. Schrift Abraham zijn trouwe knecht Eliëzer naar Mesopotamië sturen, om daar voor zijn zoon een dochter uit een edel stamhuis te halen. De dienaar moest zijn hand onder de heup van Abraham leggen (Gen. 22, 2-4)309, en hem bij de Heer van hemel en aarde zweren dat hij voor zijn zoon Isaäk geen vrouw zou nemen uit de dochters van de Kanaänieten (Gen. 24). Hoewel de patriarchen zelf geen wettige huisvrouwen uit dat volk namen, huwelijkten zij nochtans sommige hunner onderhorigen aan zulke vrouwen uit; en dit was de reden waarom Rebekka bij haar tenten te Abel-Mehola zulke dochters in het geloof en de zeden van haar stam liet onderrichten. Met dit doel had zij daar haar school opgericht310. 309 De hand op de heup leggen was, evenals het opheffen van de hand, een eedgebaar: “Leg uw hand beneden mijn heup en zweer me bij Jahwe, de God van hemel en aarde, dat Ge voor mijn zoon geen vrouw zult nemen uit de dochters van Kaänan, maar uit mijn land en familie.” Dit was zweren bij het dierbaarste dat iemand kon bezitten: kinderen, nakomelingen. Een dergelijk gebruik is nog in zwang bij de bedoeïenen, volgens P. Gerrits, die lang met hen leefde. (cfr. t H.L. 7e jg. 34). 310 Nota van Brentano. – K. vertelde hier nog veel meer over Abraham: zijn ouders waren heidenen geweest en hadden kleine beelden aanbeden. Ook Abraham had er zulke gehad. De Bijbelwoorden “God leidde hem uit het vuur van de Chaldeeën.” (Nehem. 9, 7) betekenen: “God heeft hem Fascikel 16 1067